Eco Design เป็นรูปแบบการออกแบบที่ตอบสนองต่อกระแสการตระหนักรู้ถึงภาวะโลกร้อน และทรัพยากรธรรมชาติที่ลดลงในทุกขณะ ทั้งนี้ผู้นำองค์กรระดับโลกหลายท่านเล็งเห็นถึงความสำคัญในการดูแลทรัพยากรธรรมชาติ จึงเกิดกระแสการเปลี่ยนแปลงเพื่อความยั่งยืน ด้วยการปรับอาคารขององค์กร จากอาคารทั่วไปสู่อาคารสีเขียว (Green Building) เปลี่ยนองค์กรให้ทำเพื่อโลกและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
Eco Design คืออะไร
Eco Design หรือ Ecological Design คือ การออกแบบที่ยึดโยงกับทรัพยากรธรรมชาติ ลดทอนสิ่งที่ไม่จำเป็น อันนำมาซึ่งมลภาวะทางสิ่งแวดล้อม เพิ่มความยั่งยืนให้กับโลกและองค์กร สำหรับการปรับองค์กรให้สอดรับกับแนวคิดรักษ์โลกสามารถทำได้ในหลายระดับ ตั้งแต่การปรับพฤติกรรมของพนักงาน การปรับปรุงพื้นที่ จนไปถึงการสร้างอาคารใหม่ให้สอดรับกับแนวคิดดังกล่าว
Eco Design ดีต่อองค์กรอย่างไร
การออกแบบที่ยึดตามหลัก Eco Design ช่วยเพิ่มคุณค่าให้องค์กร แสดงให้เห็นถึงวิสัยทัศนของผู้นำองค์กรที่เล็งเห็นความสำคัญของสิ่งแวดล้อม และถือเป็นการลงทุนที่คุ้มค่า เพราะเป็นการลงทุนในระยะยาว การปรับองค์กรให้เป็นมิตรกับธรรมชาติ (Eco Friendly) ส่งผลให้องค์กรหรือหน่วยงานดังกล่าวยั่งยืน และถือเป็นการตอบแทนด้วยการมอบสิ่งที่ดีให้กับประชาคมโลก
ดังนั้นปลายทางของการออกแบบ Eco Design จึงมิใช่แค่เพียงความสวยงาม การใช้งานหรือความสะดวกสบาย แต่เป็นการเพิ่มคุณค่า (Value added design) ให้กับตัวอาคารและองค์กรที่เป็นเจ้าของโครงการเหล่านั้น
Eco Design กับการออกแบบห้องประชุม
Eco Conference Room หรือห้องประชุมที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม โดยห้องประชุมเป็นพื้นที่ที่ต้องใช้พลังงานสูงในการดำเนินงานทั้งการใช้ไฟฟ้าเพื่อให้ระบบแสง เสียง ภาพ และระบบปรับอากาศทำงานต่อไปได้ ดังนั้นการออกแบบห้องประชุมให้ตรงตามหลัก Eco Design จึงสำคัญ
โดยห้องประชุมเป็นพื้นที่ปิด การออกแบบจึงไม่สามารถเปิดรับพลังงานธรรมชาติอย่างแสงอาทิตย์และลมได้เหมือนกับพื้นที่อื่น ซึ่งการออกแบบต้องคำนึงถึงคุณภาพของห้องประชุม ทั้งระบบอะคูสติกส์ ระบบแสงสว่างและระบบโสตทัศนูปกรณ์ ดังนั้นแนวทางการปรับใช้ Eco Design จึงแตกต่างจากพื้นที่อื่น
ภาพ: ห้องประชุม Eco Design ลดพลังงานด้วยการใช้แสงจากดวงอาทิตย์
แนวทางการปรับใช้ Eco Design กับห้องประชุม
เข้าใจที่มาก่อนปรับปรุงห้องประชุมตามหลัก Eco Design
แนวทางการปรับใช้ Eco Design กับห้องประชุม ลำดับแรกผู้นำองค์กรเริ่มต้นทำความเข้าใจถึงองค์ประกอบการสร้างสรรค์ความยั่งยืนก่อน โดยที่มาสำคัญที่เป็นองค์ประกอบของการออกแบบเพื่อสิ่งแวดล้อมมีดังนี้
- เข้าใจวัสดุ ทำความเข้าใจที่มาของวัสดุ ว่าวัสดุดังกล่าวเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมหรือไม่ ซึ่งตัวช่วยในการเลือกวัสดุ สามารถเลือกได้จากวัสดุที่ผ่าน LiveGreen Certification
- เข้าใจพลังงาน เนื่องจากแหล่งที่มาของพลังงานบ้างประเภท ก่อให้เกิดมลภาวะทางอากาศ ดังนั้น การทำความเข้าใจเรื่องการเลือกใช้พลังงาน และเลือกแหล่งพลังงานสะอาด จะช่วยให้ห้องประชุมสอดรับกับหลัก Eco Design มายิ่งขึ้น
- เข้าใจการใช้งาน การเข้าใจการใช้งานในห้องประชุม ทำให้ทราบว่าการดำเนินงานนั้น ก่อมลภาวะอย่างไร อาทิ การใช้กระดาษหรือไฟฟ้าจำนวนมาก เป็นต้น
เลือกวัสดุที่ใช้ซ้ำ (Recycle & Reuse)
การออกแบบห้องประชุมให้เป็นไปตาม Eco Design สำหรับห้องประชุมแตกต่างจากพื้นที่อื่น ที่สามารถปรับทิศทางแสงและลมเพื่อลดการใช้พลังงาน แต่ด้วยลักษณะการใช้งานของห้องประชุมที่ต้องเป็นระบบปิด เพื่อควบคุมคุณภาพของเสียงและแสงภายในห้อง ส่งผลให้การปรับปรุงห้องประชุมไม่สามารถทำเช่นได้
ดังนั้นการออกแบบห้องประชุม Eco Design จึงสามารถทำได้ด้วยการเลือกใช้วัสดุที่ทำจากวัสดุเหลือใช้และวัสดุรีไซเคิล(Recycle) อาทิ พรม, เพดาน (Green board) และพื้นที่ที่ต้องใช้ผ้าบุ อย่างพื้นหรือผนัง ซึ่งการผ้าที่ใช้บุสามารถเลือกใช้ผ้าที่ผ่านกระบวนการรีไซเคิลได้
นอกจากการใช้ซ้ำ (Recycle) วัสดุบ้างประเภทในการออกแบบห้องประชุมยังสามารถนำกลับมาใช้ใหม่ (Reuse) ได้อีกด้วย อาทิ หน่วยงานที่ต้องการสร้างหอประชุมในอาคารแห่งใหม่ สามารถนำประตูหรือหน้าต่างจากตึกเดิมมาใช้เป็นวัสดุในการก่อสร้างหอประชุมแห่งใหม่ได้ เป็นต้น
พลังงานสะอาดด้วยไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ (Solar Power Plant)
นอกจากการใช้วัสดุรีไซเคิลแล้ว การออกแบบห้องประชุมให้เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม สามารถปรับใช้ได้กับที่มาของแหล่งพลังงาน เปลี่ยนพลังงานไฟฟ้าทั่วไป เป็นพลังงานสะอาดยกตัวอย่างเช่น การใช้พลังงานแสงอาทิตย์จากแผง Solar cell การใช้พลังงานสะอาดจะช่วยลดการปล่อยมลภาวะ จากกระบวนการผลิตไฟฟ้า อย่างเช่น โรงไฟฟ้าถ่านหินและก๊าซธรรมชาติ เป็นต้น
ภาพ: Solar Power Plant
ระบบควบคุมความร้อน (Thermo-insulation system)
ด้วยสภาพอากาศของประเทศไทย ทำให้ต้องปรับอุณหภูมิของเครื่องปรับอากาศที่ต่ำกว่าปกติ (25 องศาเซลเซียส) ซึ่งการเปิดเครื่องปรับอากาศในต่ำกว่าอุณหภูมิดังกล่าว ส่งผลให้เครื่องปรับอากาศทำงานหนักและสิ้นเปลื้องพลังงาน
ดังนั้นแก้ไขปัญหาสามารถทำได้ด้วยการการนำระบบควบคุมความร้อน (Thermo-insulation system) มาปรับใช้ โดยระบบดังกล่าวจะทำงานด้วยการติดตั้งฉนวนกันความร้อนกับผนังและบนฝ้าเพดาน เพื่อลดความร้อนและป้องกันความร้อนเข้าสู่ภายในห้อง
ออกแบบโดยคำนึงถึงการใช้งานในอนาคต ลดการเกิดขยะ (Zero Waste)
การออกแบบที่คำนึงถึงการใช้งานของห้องประชุม ด้วยการเพิ่มเทคโนโลยี ลดขยะจากกระดาษที่ต้องใช้งานในการประชุม โดยเทคโนโลยีที่นำมาใช้ในการประชุมทดแทนการใช้กระดาษ คือเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับการนำเสนอข้อมูลของการประชุม อาทิ
- ระบบ Beacon Technology คือ ระบบเชื่อมต่อข้อมูลระหว่างผู้เข้าร่วมประชุมผ่านสมาร์ทโฟน ลดการใช้กระดาษ และหน้าจอในการนำเสนอข้อมูล
- ระบบ Cloud เป็นระบบจัดเก็บข้อมูลบนอากาศ ช่วยให้ฐานข้อมูลแม่นยำและปลอดภัย ให้ผู้เข้าประชุมเข้าถึงข้อมูลได้โดยไม่ต้องสิ้นเปลืองทรัพยากร
- Wireless Presentation System ระบบการนำเสนอข้อมูลด้วยการเชื่อมต่อผ่านระบบ Wireless ไปยังหน้าจอของผู้เข้าประชุม ซึ่งระบบดังกล่าวสามารถเชื่อมได้ทั้งหน้าจอของห้องประชุมและแทปเล็ต
สรุป
Eco Deisgn เป็นแนวทางการออกแบบที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ผ่านการเลือกใช้วัสดุและการออกแบบที่เห็นคุณค่าของพลังงาน การปรับใช้พลังงานสะอาดลดมลภาวะต่อโลก นอกจากนี้การออกแบบห้องประชุม Eco Deisgn ยังเพิ่มคุณค่าให้กับองค์กรให้มุ่งไปสู่องค์กรที่ยั่งยืนและทรงคุณค่าสืบต่อไป