การประชุมเป็นกระบวนการทำงานที่สำคัญของทุกองค์กร การวางแผน, ระดมสมอง, แก้ไขปัญหา และการตัดสินใจในเรื่องที่สำคัญล้วนแล้วแต่เกิดขึ้นในการประชุม ดังนั้นห้องประชุมจึงเป็นพื้นที่สำคัญขององค์กร การออกแบบห้องประชุมที่ดีจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการประชุม รวมถึงผลักดันศักยภาพในการทำงานให้เพิ่มมากยิ่งขึ้น

ประเภทของห้องประชุม

ในการออกแบบห้องประชุมผู้ออกแบบต้องออกแบบให้เหมาะสมต่อลักษณะการประชุม เพราะในการประชุมแต่ละประเภทมีลักษณะการทำงานแตกต่างกัน โดยทั่วไปการประชุมมีด้วยกัน 3 รูปแบบดังนี้

1.ห้องประชุมแบบทั่วไป

ห้องประชุมแบบทั่วไปเป็นห้องที่ใช้งานอย่างไม่เป็นทางการ เน้นความสะดวกสบาย รวดเร็ว ไม่มีอุปกรณ์ในการใช้ประชุมมากนัก อาจมีเสริมอุปกรณ์ชุด Video Teleconference แบบ Mobile มาใช้งานในบางโอกาส

ภาพ: ห้องประชุมแบบทั่วไป

2.ห้องประชุมแบบเป็นทางการ

ห้องประชุมแบบเป็นทางการ เป็นห้องประชุมที่ใช้สำหรับการประชุมเพื่อการพิจารณาประเด็นสำคัญอย่างเป็นทางการ และสำหรับการประชุมที่เป็นความลับ ซึ่งผู้ติดตามหรือผู้ที่ไม่เกี่ยวข้องไม่สามารถเข้าไปในที่ประชุมได้ ควรออกแบบห้องประชุมให้ผู้เข้าประชุมสามารถควบคุมระบบได้ด้วยตัวเอง ดังนั้นจึงต้องปรับการออกแบบเพื่อรองรับเทคโนโลยีในการประชุมของระบบโสตทัศนูกรณ์ แสง เสียง ภาพ ยกตัวอย่างเช่น ไมโครโฟนแบบชุดประชุม หรือการออกแบบให้รองรับการประชุมทางไกลที่สามารถส่งสัญญาณภาพและเสียงได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ

ภาพ: ห้องประชุมแบบเป็นทางการ

3.ห้องประชุมแบบปฏิบัติการ (War Room)

ห้องประชุมแบบปฏิบัติการ (War Room, Operation Center หรือ Command Control) เป็นห้องที่ใช้งานสำหรับการตัดสินใจในสถานการณ์พิเศษ โดยการออกแบบระบบในห้องนี้ ต้องเหมาะสมสำหรับการรับข้อมูลจากหลายช่องทาง ทั้งจากระบบ Network หรือจากหน่วยงานอื่น ดังนั้นระบบภายในห้องต้อง สามารถแสดงผลของข้อมูลในหลายมิติได้พร้อมๆกันทั้งระบบเสียงและระบบภาพ มีระบบปฏิบัติการที่รวดเร็ว การเชื่อมต่อที่เสถียร เพื่อสนับสนุนการปฏิบัติการที่ต้องพิจารณาอย่างรวดเร็วและแม่นยำ

ภาพ: ห้องประชุมแบบปฏิบัติการ

การเลือกใช้อุปกรณ์ระบบเสียงในห้องประชุม

สำหรับระบบเสียงห้องประชุม โดยทั่วไปจะเน้นไปที่เสียงความถี่กลางเป็นหลักเพื่อความชัดเจนของเสียงพูด ซึ่งอุปกรณ์เป็นสิ่งจำเป็นในการควบคุมภาพของเสียง โดยอุปกรณ์ระบบเสียงภายในห้องประชุมมีดังนี้

ภาพ: ตัวอย่าง Audio Diagram อุปกรณ์เสียงในห้องประชุม

ไมโครโฟนชุดประชุม (Conference Microphone)

สำหรับไมโครโฟนชุดประชุม เป็นไมโครโฟนที่ผู้ใช้สามารถกดปุ่มเพื่อแสดงพูดความเห็นขณะประชุม สามารถพบเห็นไมโครโฟนดังกล่าวในห้องประชุมที่เป็นทางการ โดยไมโครโฟนชุดประชุมสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภทตามลักษณะการติดตั้ง คือ ชนิดติดตั้งแบบฝังโต๊ะ และติดตั้งแบบลอยตัว ซึ่งในแต่ละประเภทจะมีฟังก์ชั่นเสริมที่ออกแบบเฉพาะตามวัตถุประสงค์การใช้งาน เช่น บันทึกเสียง, Vote หรือเชื่อมต่อไมโครโฟนกับระบบกล้องวงจรปิด ที่สั่งให้กล้องจับภาพไปยังตำแหน่งที่พูดโดยอัตโนมัติ เป็นต้น

ภาพ: ไมโครโฟนชุดประชุม

ลำโพง (Speaker)

การเลือกลำโพงภายในห้องประชุม ควรพิจาณาจากการตอบสนองความถี่เสียงกลางและความครอบคลุมของเสียงภายในห้อง เพื่อความชัดเจนของเสียงทั่วบริเวณห้อง โดยก่อนเลือกลำโพงควรทำการเก็บข้อมูลของเสียงภายในห้อง (Simulate) เพื่อนำค่าของเสียงมาวิเคราะห์ว่าสามารถตอบสนองได้ตามมาตรฐานหรือไม่

สำหรับห้องที่ต้องการความเสียงในย่ายความถี่กลางเป็นหลัก ควรใช้ลำโพงเสริมให้กับลำโพง Main เพื่อเพิ่มความชัดเจนของเสียงในแต่ละพื้นที่ เช่น การใช้ลำโพง Ceilling ติดตั้งด้านบนเพดาน ซึ่งสามารถตอบสนองต่อความถี่กลางได้ดี หรือการเสริม Anti Feedback (ระบบป้องกันไมโครโฟนหอน) และการใช้ Equalizer ตัดย่านความถี่ที่ไม่ต้องการออก ทั้งนี้ตำแหน่งของลำโพงก็มีส่วนสำคัญ เช่น การลดปัญหา feedback (เสียงไมโครโฟนหอน) สามารถทำได้ด้วยการติดตั้งลำโพง Ceilling ให้ไม่ตรงกับตำแหน่งไมโครโฟน เป็นต้น

ภาพ: ค่าระดับการสะท้อนกลับของเสียง (RT)

ระบบบันทึก (Recorder System)

ระบบบันทึกการประชุมเป็นระบบที่สำคัญในยุคปัจจุบัน ทั้งการบันทึกภาพและเสียง โดยในระบบดังกล่าวนอกจากการบันทึกเป็นไฟล์ลงแผ่น CD/DVD, บันทึกลง Hard Disk Computer ในปัจจุบันระบบบันทึกควรรองรับการStreaming ขึ้นเว็บไซต์ ทั้งนี้ระบบการบันทึกควรทำงานร่วมกับอุปกรณ์ระบบเสียงอย่างไมโครโฟน เพื่อให้ได้เสียงอย่างชัดเจน เช่น ติดตั้ง Boundary Microphone เพื่อเป็นตัวช่วยในการบันทึกเสียง เป็นต้น

ภาพ: ระบบบันทึก

Telephone Conference

อุปกรณ์สำหรับการสื่อสารทางไกล โดยเน้นการส่งเสียงผ่านระบบโทรศัพท์ ซึ่งการติดต่อผ่านโทรศัพท์มีข้อดีอยู่ตรงที่ ความง่ายและสะดวกในการติดต่อ สัญญาณเสียงเสถียรไม่ขาดหาย

ภาพ: อุปกรณ์สำหรับประชุมทางไกลด้วยเสียง

Video Conference/Teleconference

ในปัจจุบันที่เทคโนโลยีพัฒนามากขึ้น ระบบที่รองรับการสื่อสารแบบวีดิโอมีประสิทธิภาพ ทำให้การส่งภาพและเสียงมีความชัดเจน ข้อมูลไม่ขาดหาย สามารถส่งข้อมูลได้ทันที ไม่จำกัดพรมแดน นอกจากนี้อุปกรณ์ยังพัฒนาเพื่อรองรับการสื่อสาร เช่น ชุด Audio Mixer, Processor, Power Amplifier เป็นต้น

ภาพ: Video Conference

การติดตั้งไมโครโฟนชุดประชุม

การติดตั้งไมโครโฟนชุดประชุม พิจารณาจากความต้องการใช้งานทั้งจำนวนและความไวในการรับเสียง โดยในส่วนของความไวในการรับเสียง หากมีความไวสูงจะตอบสนองต่อย่านความถี่ได้ดี แต่ทั้งนี้ความไวของเสียงอาจทำให้เกิดปัญหาเสียงหอน (Feedback) ตามมา ดังนั้นจึงควรกำหนดระยะห่างในการติดตั้งไมโครโฟน เพราะนอกจากปัญหาเสียงหอนแล้ว การตั้งไมโครโฟนที่ใกล้กัน ทำให้รัศมีในการรับเสียงทับกันจนเกิดความผิดปกติของเสียงได้ เช่น เสียงเบากว่าปกติหรือเสียงต่ำหาย เป็นต้น

เคล็ดลับ: ตำแหน่งการตั้งไมโครโฟนเพื่อลดอาการความผิดปกติของเสียง สามารถแก้ไขได้โดยใช้กฎ 3 ต่อ 1 คือ ระยะห่างของผู้พูดกับไมโครโฟน 1 ฟุต ไมโครโฟนตัวที่สองจะต้องอยู่ห่างจากตัวแรก 3 ฟุต

ภาพ: ตัวอย่างตำแหน่งกฏ 3 ต่อ 1

นอกจากตำแหน่งการติดตั้งแล้ว การเดินสายสัญญาณของชุดประชุมก็สำคัญไม่แพ้กัน โดยในการเดินสายควรเดินสายออกเป็น 2 วง คือ แบ่งออกเป็นไมโครโฟนวงละสิบตัว การเดินสายแบบนี้เพื่อป้องกันปัญหาที่เกิดขึ้น หากเกิดปัญหากับสายวงที่หนึ่งยังสามารถปรับมาใช้งานสายวงที่สองแทนได้